Onderstaand overzicht is verre van volledig maar geeft hopelijk een beeld van de interessante en toegankelijke literatuur die er is op het gebied van vrouwelijke beoefenaars door de eeuwen heen.
Mocht je suggesties hebben voor literatuur om te voegen, laat het weten via info@vrouweninzen.nl
MYTHISCHE VROUWELIJKE VOOROUDERS
– Buddha’s Daughters, Kate Blickhahn, 2011
Vijftig verhalen uit het boeddhisme over mythische vrouwen, en nonnen en lekenvrouwen ten tijde van de Boeddha, en vrouwen uit de Tibetaanse traditie. Historische informatie en oorspronkelijke bronnen zijn gebruikt om de verschillende geschiedenissen tot leven te wekken.
– Women of the Way, Sallie Tisdale, 2006
Een verhalende beschrijving van mythische, Indiase, Chinese en Japanse (en een paar westerse) vrouwelijke beoefenaars waarover informatie bestaat en die bepalend zijn geweest in het overdragen van de dharma door de eeuwen heen.
Women of the Way – Epdf.tips (pdf)
– Kannon – Japanese Buddhist Statuary
INDIASE VROUWELIJKE VOOROUDERS
– First Buddhist Women, Susan Murcott, 1992
Vertaling van de Therigatha, onderdeel van de Pali-canon. Het zijn de gedichten van verlichte nonnen ten tijde van de Boeddha, voorzien van commentaar door Susan Murcott. Ook geeft ze een beeld van de ontwikkeling en bijdrage van vrouwen aan het vroege boeddhisme.
– Poems of the First Buddhist Women, Charles Hallisey, 2021
Een vertaling van de Therigatha met weinig toevoeging.
– Women in the Footsteps of the Buddha, Kathryn R. Blackstone
Een uitgebreide studie op basis van historische onderzoeken, met analyse van taalgebruik, metaforen, vooronderstellingen en dergelijke om tot een beeld te komen van de eerste boeddhistische nonnengemeenschap.
Women in the footsteps of the Buddha – Archive.org
– Stars at Dawn, Wendy Garling, 2016
Beschrijving van de levens van diverse vrouwen rond de Boeddha, gebaseerd op Sanskriet- en Pali-teksten die minder bekend zijn. De schrijfster belicht allereerst Maya (de biologische moeder van de Boeddha), Mahapajapati (zijn stiefmoeder), en de vrouwen uit het harem van prins Siddhartha. Tot slot komen de verhalen van de eerste nonnen en beschermvrouwen van de Boeddha aan de orde.
– The Woman Who Raised the Buddha, Wendy Garling, 2021
Het boek heeft als ondertitel: Het Uitzonderlijke Leven van Mahaprajapati. Zij was de zus van Boeddha’s moeder Maya. Mahaprajapati heeft de Boeddha gevoed, verzorgd en groot gebracht, omdat haar zus kort na de geboorte overleed. De schrijfster put uit allerlei bronnen waarmee ze het verhaal van deze bijzondere vrouw verteld in alle fasen en aspecten van haar leven, als zus, partner van het hoofd van de clan, moeder, en als non die samen met de Boeddha de gemeenschap voor vrouwen stichtte.
– Lives of Early Buddhist Nuns: Biographies as History, Alice Collett, 2016
Op basis van recente vertalingen van oorspronkelijke Pali-teksten en op commentaren worden sociale en culturele thema’s belicht. Voor het uitdiepen van deze thema’s worden biografieën gebruikt van zes nonnen die leefden ten tijde van de Boeddha.
– Buddha’s Daughters, Kate Blickhahn, 2011
Voor beschrijving kijk onder ‘Mythische Vrouwelijk Voorouders’
– Bhuddist women at the time of the Buddha, Helmuth Hecker en vertaald/herschreven door Sister Khema, 1982
De geschiedenis van zeven vrouwen die leefden ten tijde van de Boeddha wordt beschreven.
Bhuddist women at the time of the Buddha – Buddhanet.net (pdf)
– Vinaya rules for monks and nuns, Ann Heirman, 2019
Artikel over de regels voor monniken en nonnen in de boeddhistische gemeenschap, het ontstaan en naleving ervan in diverse landen van Zuidoost Azië. Of de Vinaya werkelijk opgesteld is door de historische Boeddha, of dat regels later geformuleerd zijn, dan wel bijgesteld of aangepast zijn is niet duidelijk.
Vinaya Rules for Monks and Nuns – Academia.edu (pdf)
CHINESE VROUWELIJKE VOOROUDERS
– Lives of the Nuns: Biographies of Chinese Buddhist Nuns from the Fourth to Sixth Centuries, Kathryn Ann Tsai, 1994
Dit boek is een vertaling van de Biqiuni zhuan, een verzameling biografieën samengesteld door de monnik Baochang, begin 6e eeuw. Het boek geeft verhalen uit het leven van 65 Chinese nonnen die leefden van eind 3e eeuw tot begin 6e eeuw.
Lives of the nuns – Virginia University
Zie ook het artikel: Lives of the nuns – Tricycle.org
– Selected Translations and Analysis of ‘Further Biographies of Nuns’, Annlaug Tho
Proefschrift waarin twaalf biografieën staan, vertaald uit de verzameling ‘Further Biographies of Nuns’. Deze verzameling is in de jaren ‘40 geschreven door Master Zhenhua en omvat biografieën van 200 boeddhistische nonnen van begin 6e eeuw tot en met halverwege de 20e eeuw.
Selected Translations and Analysis of ‘Further Biographies of Nuns’ – Duo.uio.no (pdf)
– Chinese Buddhist Nuns: A History Of Perseverance, Barbara O’Brien, 2023
Blog met een kort overzicht hoe de orde van Chinese boeddhistische nonnen door de tijd heen overleefde.
Chinese Buddhist Nuns – Patheos.com
– Daughters of Emptiness: Poems of Chinese Buddhist Nuns, Beata Grant, 2012
Gedichten van 48 Chinese nonnen en vrouwelijke zenmeesters vanaf de 3e eeuw tot begin 20e eeuw. De gedichten zijn zowel in Chinees als in het Engels. Bij iedere vrouw wordt tevens een korte biografische schets gegeven.
Daughters of Emptiness – Terebess.hu (pdf)
– Chinese Bhiksunis in the Chan Tradition, Heng-Ching Shih, 1992
Een artikel waarin een vierdeling wordt gepresenteerd van manieren waarop tegen vrouwen wordt aangekeken in de Mahayana soetra’s. Vervolgens wordt uitgelegd dat Chan de stroming binnen het boeddhisme is die door de eeuwen heen de grootste gelijkwaardigheid kende tussen vrouwen en mannen.
Chinese Bhiksunis in the Chan Tradition
– Buddhist Nuns in Sung China (960-1279), Ding-hwa Hsieh, 2000
Artikel over de positie van nonnen in de Song-periode, de betekenis en mogelijkheden hierbij voor vrouwen, en de rol van nonnenkloosters.
Buddhist Nuns in Sung China – Terebess.hu (pdf)
– Zen Echoes: Classic Koans with Verse Commentaries by Three Female Chan Masters, Beata Grant, 2017
Traditionele koans, verzameld en met commentaar voorzien door de vrouwelijke zenmeester Miaozong uit de 12e eeuw, zie Korte Biografieën. Twee Chinese zenmeesters uit de 17e eeuw – eveneens vrouwen – hebben hier hun commentaar per koan aan toegevoegd.
Zen Echoes – Terebess.hu (pdf)
– Eminent Nuns, Women Chan Masters of Seventeenth-Century China, Beata Grant, 2009
Geeft een beeld van vrouwelijke zenmeesters, gebaseerd op onderricht en beschrijvingen die veelal door hen zelf zijn opgesteld en bewaard gebleven.
Eminent nuns – Terebess.hu (pdf)
JAPANSE VROUWELIJKE VOOROUDERS
– Buddhist Nuns in Early Medieval Japanese Sources, Elena Lepekhova, 2015
Artikel over het ontstaan in de 6e eeuw van de eerste boeddhistische sangha in Japan. Deze sangha bestond in eerste instantie alleen uit nonnen.
Buddhist Nuns in Early Medieval Japanese Sources – Researchgate.net (pdf)
– Samurai Zen: the Warrior Koans, Trevor Leggett, 1985
Honderd koans uit de tijd van de samoerai in Japan.
Samurai Zen: the Warrior Koans – Terebess.hu (pdf)
– Women living Zen, Paula Kane Robinson Arai, 1999
Over de rol van Japanse nonnen binnen de Soto-zen. Het grootste deel gaat over de 20e eeuw, maar er is ook een hoofdstuk over de fundamentele bijdrage van nonnen bij de introductie van het boeddhisme in Japan en de voortzetting door de eeuwen heen.
Women living zen – Terebess.hu (pdf)
ALGEMEEN
– https://terebess.hu/zen/
Dit is een site waar ongelofelijk veel informatie te vinden is over zen in het algemeen, zen meesters, zen beoefenaars, kloosters en pdf’s van boeken en artikelen.
– Women of the Way, Sallie Tisdale, 2006
Voor beschrijving kijk onder ‘Mythische Vrouwelijke Voorouders’.
– Zen Women, Grace Schireson, 2009
Een overzicht van zenbeoefenaars met hun geschiedenis door de eeuwen heen. Belicht vrouwelijke voorouders uit China, Korea en Japan.
– Het Verborgen Licht, Florence Caplow & Susan Moon, 2017
Een verzameling van honderd koans en verhalen over boeddhistische vrouwen, vanaf de tijd van de Boeddha tot nu. Ieder verhaal heeft een persoonlijk commentaar van een hedendaagse vrouwelijke leraar.
– Nuns and Laywomen in East Asian Buddhism, Lori Meeks in: The Wiley Blackwell Companion to East and Inner Asian Buddhism, Hoofdstuk 16, 2014
Een overzicht van de bijdrage door vrouwen – nonnen en leken – in de verspreiding en het doorgeven van het boeddhisme in China, Korea en Japan.
Nuns and Laywomen in East Asian Buddhism – Academia.edu (pdf)
– The Zen Sourcebook, samengesteld door Stephen Addiss, Stanley Lombardo and Judith Roitman, 2008
Bevat hoofdstukken met informatie over Ling-zhao P’ang, Miaozong, Mugai Nyodai en gedichten van Chinese nonnen.
Zen-sourcebook – Terebess.hu (pdf)
– The power of denial – Buddhism, purity, and Gender, Bernard Faure, 2003
Een boek waarin de vraag wordt onderzocht in hoeverre boeddhisme bevrijdend danwel beperkend is geweest voor vrouwen door de tijd heen. Aan de hand van boeddhistische teksten en voorbeelden van vrouwelijke beoefenaars worden concepten en beelden over vrouwen geanalyseerd.
The Power of Denial, Buddhism Purity and Gender – Researchgate.net (pdf)