Een prachtig Engels woord: awe. Het drukt zo met het hele wezen uit waar het voor staat. De Nederlandse vertaling met ‘ontzag’ of ‘eerbied’ valt daarbij in het niet. Awe heeft te maken met iets dat zó groot is, zó indrukwekkend dat je er helemaal in opgaat. Het opgaan is als in een warm bad glijden na een kleumige dag, maar dan nog intenser.
Zelf ervaar ik de grootsheid van ‘awe’ bij het verzinken in een heldere sterrenhemel. Zo’n donkere hemel met lichtpuntjes die meer en meer worden naarmate je langer kijkt. Waar je steeds dieper in lijkt te gaan en langzaam in opgenomen wordt. Grenzeloosheid die je lichaam doordrenkt. Oneindigheid dat alle begrip te boven gaat. Geen woorden voor, alleen maar ‘aaahhwwe’ dat door je heen gaat.
De tijdloze hemel die met een ouderwets woord ook wel uitspansel wordt genoemd. Uit-spannen, zoals een paard vroeger uitgespannen werd na een dag lopen. Er zit iets van vrijheid in. Iets van alle banden die je in het gareel houden, loslaten. En dat is ook wat er kan zijn als je naar een nachtblauwe hemel met ontelbare sterren kijkt.
Helaas is vrijwel nergens meer een plek in Nederland waar je nog zo’n wonderlijke sterrenhemel kunt zien. Het kunstlicht heeft de sterren verdreven. Onze 24/7 economie waarbij we in een continu rooster functioneren, heeft stukje bij beetje de duisternis opgeslokt. Daarmee is ook een van de dagelijkse (nachtelijke) mogelijkheden om ‘awe’ te ervaren verdwenen.
“Maar ‘awe’ kent ook rauwheid, alsof je huid totaal open ligt.”
Het voelt als een verarming, want hoe verruimend is het wel niet om ‘awe’ te ervaren! Te voelen dat ik meer ben dan deze 1.67m, wonend in Leiden. Te weten – niet vanuit kennis maar vanuit direct ervaren – dat ik onbegrensd ben. Peilloos.
Maar ‘awe’ kent ook rauwheid, alsof je huid totaal open ligt. Alles komt volledig binnen, zonder voorbehoud. Hoe hanteer ik dat, zoveel openheid? Het is een vraag die telkens weer opdoemt. ‘Awe’ ervaren is één ding, de toepassing in het dagelijks leven en van daaruit handelen is iedere keer nieuw. Tastend, struikelend. Maar ook ongelofelijk boeiend!
Deze zomer ga ik naar Noord-Spanje op vakantie. Wie weet hebben ze daar diep donkere sterrenhemels.